محسن نوروزی مطلق، پایگاه خبری ۱۷ مرداد/ پس از یک دهه مطالعه بر روی شواهد فرهنگی حاصله از سه فصل کاوش باستان‌شناختی در غار کلدر، نتیجه گاه‌نگاری که امروز به ‌دست آمد نشان می‌دهد که لایه پارینه‌سنگی میانه این غار، بیش از ۶۳ هزار سال قدمت دارد.

به‌ گزارش میراث آریا بهروز بازگیر سرپرست سه فصل کاوش باستان‌شناسی در غار کلدر لرستان با اعلام این خبر گفت: «این گاه‌نگاری که به روش ترمولومینسانس در آزمایشگاه سالیابی پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی‌فرهنگی پژوهشگاه اندازه‌گیری و محاسبه شده است، نشان می‌دهد که قدمت به ‌دست‌ آمده حتی می‌تواند از سن واقعی نمونه تاریخ‌نگاری شده کم‌تر باشد.»

او افزود: «دلیل این موضوع، مشاهده “پدیده Fading “(پدیده کاهش شدت نور ترمولومینسانس در نمونه مورد آنالیز) و به این معناست که قدمت پارینه ‌سنگی میانه این محوطه کلیدی بیش از ۶۳ هزار سال است.»

بازگیر عنوان کرد: «تاریخ به‌ دست‌ آمده با محاسبه میزان گاما و پرتوهای ذخیره شده در دوزیمترهای کار گذاشته شده در لایه پارینه‌سنگی میانه این غار در فصل سوم کاوش باستان‌ شناختی انجام شده است.»

او گفت: «نمونه تاریخ‌نگاری شده، در عمق ۱۶۳ سانتیمتری لایه پارینه‌سنگی میانه غار کلدر به‌ دست آمده و از آنجایی که عمق نهایی نهشته‌های فرهنگی این لایه بین ۲۰۰ تا ۲۲۰ سانتی‌متر متغیر است، لذا دستیابی به قدمت نهایی پارینه‌سنگی میانه این محوطه منوط به کاوش‌های جدید و کشف نمونه‌های حرارت دیده در عمق‌های پایین‌تر است.

پارینه سنگی میانه منتسب به‌دوره زیست انسان‌های نئاندرتال و غار کلدر در مبحث پارینه‌سنگی جدید (دوران زیست انسانهای هوشمند (Homo-Sapiens با قدمت ۵۴۴۰۰ سال، تا به امروز قدیمی‌ترین محوطه پارینه سنگی جدید ایران است.

این خبر مسرت بخش حاصل زحمات ۱۰ ساله محققان و کاوشگران باستان شناسی از این غار در حاشیه شمال شهر خرم‎آبد و در روستای قلعه سنگی این شهر است، که نشان می‎دهد لرستان در گستره تاریخی کهن خود هنوز که هنوز است ناشناخته‎های فراوانی در دل این خاک دارد.

اما آنچه امروز کاوشگران و مردم را ناامید و نگران می‎کند نوع برخورد دستگاه متولی میراث فرهنگی لرستان با یافته‎های باستان شناسان از دل این غار است.

اگر چه در روزهای اخیر خبر قدمت ۶۳ هزار ساله غار کلدر در پس زحمات کاوشگران نوید روزهای درخشانی در حوزه گردشگری و جذب توریست به واسطه این قدمت تاریخی در لرستان را می‎دهد و میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می‌بایست با انتشار گسترده این خبر نسبت به این داشته‏ها فخر فروشی می‎کرد اما متاسفانه علی‌رغم وظایف ذاتی میراث فرهنگی این خبر حتی بر روی سایت خبری این اداره کل قرار نگرفت.

با این‎که اقتصاد لرستان به توسعه صنعت گردشگری نیاز حیاتی دارد، اداره کل میراث فرهنگی لرستان نسبت به غار کلدر بی خیالی خود را نشان داده است و در حالی که از خبرگزاری‌های داخلی گرفته تا رسانه‎‎های بین المللی خبر ۶۳ هزار ساله شدن کلدر را منتشر کرده‏اند، اما اداره کل میراث فرهنگی در اقدامی غیر حرفه‌ای این خبر مسرت بخش را باز نشر نکرد، انگار که غار کلدر در استان دیگری قرار دارد.

پیش از این سرپرست هیات کاوش غار کلدر اعلام کرد: اداره کل میراث لرستان با طفره رفتن از انجام تعهدات خود عملا روند تحقیقات را مختل کرده است.

غارهای لرستان آن قدر مهم هستند که هزینه فصل قبلی کاوش این غار را دانشگاه “لیژ” بلژیک پرداخت کرده است.

مستند سازان مطرح کشور هم راهی لرستان شده‎اند و نام یک جشنواره ملی فیلم مستند را کلدر گذاشته‌اند، اما میراث فرهنگی لرستان با بی اعتنایی کامل نسبت به این موضوع به خوبی در حق مردم این استان اجحاف و ظلم کرده است.

زنجیره کاوش غارهای لرستان نباید قطع شود، کلی غار و پناهگاه مهم در لرستان وجود دارد که رازهای خیلی مهمی در آن‎ها خاک شده است، باستان شناسان گفته‌اند نهشته‎‌های سایت‌های دیگری در لرستان مثل غار “قمری” و “گیلوران” ضخامت بیش‎تر یا غنی‏‌تری نسبت به “کلدر” دارند، این یعنی پتانسیل‌‎های بالقوه زیادی برای گردشگری لرستان زیر خاک دفن شده‌اند.

عکس از: کامین ملکی